Agjencia e Mbikëqyrjes Policore arrestoi mbrëmjen e 18 nëntorit 2024 tre punonjës policie, një doganier si dhe dy shtetas të tjerë të cilët dyshohen se janë të përfshirë në trafikun e qenieve njerëzore.
Arrestime me akuza të ngjashme pati edhe gjatë muajit tetor ndërsa më herët, në prill, u vendosën nën masa sigurie 26 persona, ku mes tyre sërish rezultonin të implikuar zyrtarë të lartë të policisë shqiptare.
Statistikat zyrtare tregojnë se vetëm katër vitet e fundit, të akuzuar për dhënie ndihme për kalim të paligjshëm të kufirit janë 2228 shtetas shqiptarë ndërsa 1239 të tjerë janë arrestuar me akuzën e kalimit të paligjshëm të kufirit.
Të ndaluarit janë kryesisht me kombësi nga Lindja e Mesme dhe referuar statistikave ekspertët ngrenë dyshime se Shqipëria po përdoret si rrugë kalimi tranzit nga emigrantët e paligjshëm drejt Bashkimit Evropian.
Dokumentet, dosjet e prokurorisë por dhe intervistat e siguruara nga “shteg.org” tregojnë se trafikantët po përdorin “rrugët zyrtare” për t’u mundësuar “viktimave” të tyre kalimin e sigurt nga Shqipëria drejt vendeve të BE-së.
Pajisja e tyre me viza pune apo turistike duket është kthyer në skemë klasike të trafikanteve duke u ndihmuar edhe nga lehtësirat që ofron sistemi për t’u pajisur me një vizë shqiptare.
Ministria e Evropës dhe Punëve të Jashtme, për katër vitet e fundit ka dhënë 3178 viza punësimi për shtetasit nga Bangladeshi, Egjipti, Iraku, Jemeni dhe Siria, nënshtetësi këto që kanë edhe personat e ndaluar nga organet ligj-zbatuese.
Emigranti që u kthye në trafikant
Ahmedi, vetëm 28 vjeç, duket se ia kishte dalë të integrohej më së mirë në Shqipëri, dhe pse ishte një fëmijë emigranti. I ati, Helmi Kensowa erdhi nga Egjipti i largët në fund të viteve 90-të. Krijoi një familje në Tiranë, ku fryt i martesës së tij me një shqiptare, lindi Ahmedi.
Dhe pse në një moshë të re shqiptaro-egjiptiani ia kishte dalë të ngrite biznesin e tij, një rrjet kompanish që merreshin me eksport-import, hoteleri-turizëm apo dhe ofrim e automjeteve me qira.
Deri në mesin e tetorit të 2024, duket se biznesi po i ecte mbarë Ahmedit, deri sa policia e arrestoi atë si të dyshuarin kryesor të një grupi që “trafikonin” emigrantë të paligjshëm nga vendet e treta drejt Shqipërisë.
Bashkë me të, në një operacion të koduar “Damask”, policia arrestoi 15 persona dhe provat e siguruara gjatë një hetimi një vjeçar treguan se biznesi i ngritur nga Ahmet ishin vënë në shkërbim të skemës së sjelljes së emigrantëve nga Lindja e Mesme në Shqipëri e për ti “dërguar” më pas në vendet e bashkimit evropian.
Sipas hetimeve, Ahmed Kensowa kishte arritur të realizonte skemën e trafikimit ndërmjet vizave të punës dhe atyre turistike. 28-vjeçari fillimisht gjente kontratat e punës, ose vizat turistike dhe më pas siguronte pritjen e këtyre “punëtorëve” ose “turistëve” në Rinas. Ishte po Ahmed ai që realizonte transportin dhe akomodimin e tyre në hotele ose hostele të ndryshme të Tiranës.
Si prova të aktivitetit të paligjshëm policia sekuestroi para, automjete, telefona por edhe pasaporta dhe fotokopje pasaportash të shtetasve me kombësi egjiptiane dhe siriane.
Dyshohet se 28-vjeçari u merrte pasaportat të gjithë personave që arrinin në Rinas, si një masë sigurie, të cilat ua rikthente sapo kryheshin pagesat për udhëtimin e garantuar.
“Emigrantët pasi futeshin në Shqipëri me dokumente të rregullta, qëndronin pak ditë dhe largoheshin drejt vendeve të Bashkimit Evropian” – thuhet në dosjen hetimore.
Policia beson se ka vendosur në pranga drejtuesit e grupit që merreshin me trafikimin e qenieve njerëzore.
“Mendojmë se ky aksion ka qenë i suksesshëm, sepse nuk ka prekur vetëm “personat periferikë” që kanë qenë të përfshirë në këtë rrugë trafikimi, por dhe drejtuesit kryesorë të grupit.” – thotë Arbër Zemani, drejtuesi i sektorit të trafiqeve në Policinë e Tiranës në lidhje me operacionin.
Kensowa dyshohet se përfitonte 10-15 mijë euro për çdo person që dërgonte nga vendet e Lindjes së Mesme dhe Afrikës Veriore drejt BE-së. Prokurorët dyshojnë se Kensowa kishte bashkëpunëtorë në realizimin e skemës së të tij të “turizmit” dhe punësimit” të emigrantëve.
Kastriot dhe Kelti Xhani, babë e bir, siguronin dokumentet për pritjen e të paktën 10 egjiptianëve nëpërmjet biznesit të tyre. “Të dy personat kanë punuar me Ahmed Kensow-ën kundrejt përfitimeve monetare” – thuhet në dosjen hetimore.
Edhe Elton dhe Eurel Ujkaj që administrojnë një servis makinash në zonën e Institutit, dyshohet se ishin pjesë e grupit të ngritur nga shqiptaro-egjiptiani. Dy vëllezërit kanë pritur të paktën 8 shtetas egjiptianë në Rinas.
Të kontaktuar nëpërmjet avokatëve të tyre, asnjë prej personave të vendosur nën akuzë nuk kanë pranuar të komentojnë rrethanat e përfshirjes së tyre në këtë aktivitet të paligjshëm, ndërsa prokuroria ende ka mbyllur hetimet.
Por këto nuk ishin bashkëpunëtorët e vetëm që Kensowa kishte.
Sipas policisë ai bashkëpunonte ngushtë edhe me Dashamir Kullajn i cili posedon rreth 1300 makina në administrim të shoqërisë “Airport Taxi”. Makinat përdoren për t’u dhënë me qira, por dyshohet se burimi i blerjes së tyre ishte nga përfitimet që Kensowa dhe Kullaj kishin nga trafikimi i qenieve njerëzore.
Sipas hetimeve, makinat që zotëroheshin nga Kullaj përdoreshin për transportin e shtetasve egjiptianë që arrinin në Rinas në një pikë akomodimi të sigurt për t’u larguar më pas drejt vendeve të Bashkimit Evropian.
Avokati Kullaj ka mohuar akuzat e prokurorisë duke thënë se emigrantët e ardhur vijojnë të punojnë në bizneset e klienti të tij.
“Pretendimet e prokurorit nuk kanë bazë, pasi ata janë shtetas që vazhdojnë sot e kësaj dite të punojnë në bizneset e klientit tim. Biznesmeni i ka blerë makinat që jep me qira me kredi dhe unë i kam të gjitha dokumentet që vërtetojnë këtë.” – tha avokati Aldo Shkëmbi.
Të përfshirë dhe strukturat e policisë
E enjtja e 11 prillit duhet të ishte një ditë e zakonshme pune për komisar Edmond Brahën, shefin e seksionit të migracionit të parregullt në Drejtorinë e Kufirit dhe Migracionit të Tiranës. 49-vjeçari ndodhej në zyrë, ishte rutina e tij ditore prej vitesh, kur lajmet e para për një operacion të SPAK-ut për goditjen e emigrimit të paligjshëm u përhapën në korridoret e institucionit në Laprakë.
Babai i dy fëmijëve u largua më herët se ditët e tjera nga vendi i punës tregojnë kolegët, por pavarësisht kësaj, vetëm sa e shtyu me pak orë çastin e arrestimit. Ai u kap nga policia pasditen e asaj date.
Braha ishte një nga 26 personat e ndaluar me urdhër të Prokurorisë së Posaçme më 12 prill të 2024-ës. Mes personave të arrestuar ishin dhe 3 policë të tjerë. Komisar Altin Hasani, specialist për sektorin për të huajt në departamentin për Kufirin dhe Migracionin, Inspektor Ariel Hoxha dhe E.H, punonjës policie në Rinas.
Sipas hetimeve, dyshohet se punonjësit e policisë bashkëpunonin me kompanitë private për të lehtësuar procedurat e vizave të punës kryesisht të shtetasve nga Bangladeshi.
Të paktën 4 kompani dyshohet se janë përdorur për të siguruar viza punësime bangladeshasve dhe shtetasve të tjerë me kombësi të huaj, të cilët pasi mbërrinin në vendin tonë largoheshin drejtë vendeve evropiane. Kompanitë zotëroheshin nga shtetas shqiptarë dhe italianë të cilët janë arrestuar nga policia.
Hetimet tregojnë se shtetasit e huaj rekrutoheshin nëpërmjet agjencisë së punësimit “Intercontinental link shpk” dokumentet e punësimit siguroheshin nëpërmjet shoqërive tregtare ‘Mags shoes’ e zotëruar nga italiani Antonio Specchio, “Gerem Konfeksione” me administratore Xhuljeta Çopën, dhe “Konversimi Adriatik” e zotëruar nga Artur Mata.
Ndaj punonjësve të policisë prokuroria ka ngritur akuzën e “korrupsion pasiv të zyrtarëve që ushtrojnë funksione publike”, por avokatët e tyre nuk pranuan të komentojnë akuzat. Ndërsa avokati i shtetasit italian Antonio Specchio e konsideron klientin e tij viktimë.
“Antonio Specchio është viktimë, pasi ka tentuar të punësojë punëtorë të huaj, por nuk ia ka dalë mbanë me sukses. Ka humbur biznesin dhe para në këtë situatë”.
Akuzat e prokurorisë i ka rrezuar edhe avokati i Artur Matës. Sipas tij, njohjet e Matës me personat e tjerë të arrestuar janë vetëm për shkak të biznesit. “Klienti im është lidhur me agjenci të licencuara për sjelljen e punëtorëve të huaj. Njohjet e mundshme me personat e lartpërmendur ka qenë vetëm për këtë qëllim” – thotë avokati i Artur Matës.
Vizat e punës dhe ato turistike duket se janë shfrytëzuar nga trafikantët në aktivitetin e tyre ilegal të kalimit të emigrantëve drejt Bashkimit Evropian.
“Ka pasur një numër të shtuar rastesh të emigrimit të paligjshëm. Kërkesa për punëtorët e huaj për shkak të mungesës së krahut të punës ka favorizuar grupet ” – shprehet Zemani.
Pajisa me një vizë pune apo turistike në Shqipëri duket se është procedurë e thjeshtë, që nis me një aplikim tek e-Albania por duket se “sistemi” favorizon vetëm ato që kanë lidhjet dhe njohjet e duhura.
Të punësohesh në Shqipëri
“Viza e punësimit ishte e thjeshtë për t’u marrë. Kontaktova një agjenci në Gana dhe më thanë se ka vende të lira në Shqipëri. Aplikova dhe u përzgjodha. Më thirrën për intervistë, e kalova dhe më pas prita vetëm miratimin e vizës. E mora dhe erdha” – tregon Courage Cojo, një i ri ky nga Gana që ka ardhur në Shqipëri këtu e 6 muaj më parë.
Më vizën shqiptare në xhep, Courage udhëtoi nga Gana në Katar, e më pas, nëpërmjet Turqisë mbërriti në Tiranë. Tani punon si kamerier në një nga lokalet e Korçës.
“Njerëzit mendojnë se kur vjen nga Afrika në Evropë emigron vetëm nëpërmjet rrugës tokësore, por unë kam ardhur në mënyrë legale” – tha ganezi për “shteg.org”.
Si ganezi Courage kanë mbërritur në Shqipëri me viza pune vetëm katër vitet e fundit 3178 shtetas me kombësi nga Bangladeshi, Egjipti, Iraku, Jemeni, Palestina dhe Siria.
Për të njëjtën periudhë kohore nga këto vende janë pajisur me viza turistike 520 të tjerë për të cilët “shteg.org” nuk mundit të siguroj asnjë të dhënë se ku kanë përfunduar udhëtimi i tyre pasi kanë prekur territorin shqiptar.
Por dëshmitë e siguruara dhe dosjet hetimore tregojnë se “emigrantët” apo dhe “turistët” zgjedhin Shqipërinë si vend tranzit drejt BE-së.
Yhya Labyad, nga Maroku, është një prej tyre që ka përjetuar udhëtimin e gjatë nga vendi i tij i lindjes drejtë një jetë më të mirë, Evropës.
Udhëtimi i 33-vjeçari nisi 5 vite më parë. Nga Maroku i ka rënë mes për mes Turqisë, për të mbërritur në Shqipëri. Më pas nëpërmjet rrugëtimit nëpër Ballkan mbërriti në Spanjë, ku edhe jeton aktualisht.
Yhya Labyad kishte në xhep vetëm një vizë turistike ndërsa kufirin në shumë shtete të Evropës Juglindore e ka kaluar në këmbë.
“Kam marrë avionin nga Casablanca, qytet në Marok drejt Stambollit. Atje më priti një mik i imi, që më dërgoi në Edirne, qytet në kufij me Greqinë. Kalova kufirin në këmbë” – rrëfen nisjen e rrugëtimit të tij të gjatë drejtë Evropës, Yhya Labyad.
“Më pas shkova në Selanik. Kam udhëtuar nëpër mal për 3 ditë për të kaluar nga Greqia në Shqipëri. Mbërritëm në Korçë dhe më pas morëm autobusin për në Shkodër” – tregon marokeni pa kursyer fjalët e mira për shqiptarët të cilët e kanë ndihmuar.
Edhe kufirin shqiptar Yhya thotë se e ka kaluar në këmbë, ku nga Mali i Zi me autobus ka shkuar në Bosnje, Kroaci, Slloveni, Itali, Francë për të përfunduar në Spanjë.
Udhëtimi i Yhyadit nga Maroku deri në Spanjë zgjati 3 muaj, por ai është ndër më fatlumët e emigrantëve që ia kanë dalë të mbijetojë në rrugëtimin sfilitës.
Statistikat zyrtare të Policisë së Shtetit tregojnë se vetëm katër vitet e fundit janë arrestuar 99 persona për kalim të paligjshëm të kufirit dhe për 3 mijë të tjerë janë ngritur po të njëjta akuzë dhe po hetohen në gjendje të lirë nga prokuroria.
Shifrat e larta konsiderohen shqetësuese nga ekspertët ndërsa dosjet hetimore tregojnë se përveç përdorimit të “rrugëve zyrtare” të sigurimit të dokumenteve që lehtësojnë trafikimin grupet kriminale kanë krijuara edhe skema të sigurta të shkëmbimit të parave, një biznes ky që duket se qarkullon në miliona euro.
Money box për trafikantët
Ashraf Asokale, shtetas sirian, akuzohet nga Policia shqiptare se organizonte kalimin ilegal të kufirit shqiptar për të huajt.
Dyshohet se 26-vjeçari menaxhonte rrjetin e trafikimit të qenieve njerëzore, nga Gjermania ku ai u vendos pas largimit nga Siria.
Në rrugëtimin e tij sfilitës nga Turqia drejtë Greqisë, Shqipërisë, Malit të Zi, për të përfunduar në Gjermani, përveç lirisë Asokale kishte siguruar lidhje e duhura. Më pas, gjithë sa i duhej ishin dy numra telefoni të cilat ai i rregjistroi me prefiks të Luksemburgut.
Me anë të aplikacionit WhatsApp, Asokale arrinte të lidhte shoferët me “emigrantët” ku bashkë me udhëzimet përkatëse dërgonte dhe koordinatat e vendeve të pritjes.
Në këtë mënyrë Asokale komunikoi me Klaudio Mane në tetor të 2023. Shoferi dorëzoi në fshatin Xarrë, të Sarandës 9 emigrantë të cilët më pas, janë nisur drejtë Tiranës për tu larguar përfundimisht nga Shqipëria ditë më vonë.
Në këtë biznes Asoklae kishe ortak dhe dy bashkëkombës të tij, detyra e të cilëve ishte pagesa shoferëve pasi kryenin transportin e emigrantëve nga pak A në pikën B.
Në dosjen hetimore sirianët janë të identifikuar si shtetasi M.S dhe Mohammed Alfahel ndërsa thuhet se pagesat bëheshin nëpërmjet rrjetit “Money Box”, që funksionon me kode.
Kodi kalonte nëpërmjet numrave të WhatsApp nga Asokale drejt bashkëkombësve të tij. Paratë silleshin cash nga organizatorët në Shqipëri.
Për kalimin nga Konispoli drejt Tiranës e më pas drejt Kosovës, shoferët paguheshin 300-400 euro për person.
“Shtetasit arabë dhe egjiptianë që ne i kemi arrestuar pasi shikonin kodin që ua kishte dhënë personi që i organizonte dhe atyre u bënin pagesën sipas lekëve që u takonin të merrnin”, shpjegon Arbër Zemani, shefi i sektorit për luftën kundër trafiqeve në drejtorinë e Policisë së Tiranës.
Ashraf Asokale, personi i përfshirë në këtë skemë ilegale, vazhdon të jetë në kërkim për llogari të policisë shqiptare. Ai ende nuk ka bllokuar numrat e gjurmuar nga grupi hetimor.
“shteg.org” ka komunikuar përmjet telefonit me 26-vjeçarin i cili pohon se është marrë me “biznesin e emigrantëve”, por vetëm për dy muaj, sa për të siguruar ca para.
“Emri im nuk është Asharaf Askole kam dhënë identitet të rreme. E di që kam probleme me Policinë shqiptare, por nuk jam unë krimineli i madh. E vërtetë që kam punuar dy muaj në këtë biznes për të fituar pak para për të ndihmuar familjen time, por akuzat që më kanë ngritur nuk qëndrojnë” – thotë Askole.
26 vjeçari pretendon se ai është hallka më e dobët e një zinxhiri trafikantësh që ekzistojnë në Shqipëri, Mal të Zi, Serbi apo dhe Turqi.
“Jam shumë i vogël në krahasim me kriminelët e vërtetë. Ka shumë kriminelë të tjerë në Shqipëri, Kosovë, Serbi, Mal të Zi dhe Turqi. Unë mund të kem fituar 200 euro, ndërsa ka të tjerë që kanë arritur të fitojnë me miliona euro. Janë këta trafikantë që paguajnë dhe policët kufitarë. Unë nuk kam para, jam shumë i vogël para tyre” – thotë personi i identifikuar në dosje si Asharaf Askole.
Eraldo Harlicaj aktualisht punon si gazetar në emision televiziv “Inside Story” në Top Channel. Ai ka një eksperiencë të mëparshme si gazetar në disa media shqiptare.
Ka mbaruar studimet në Universitetin Barleti me degën Marketing dhe Marrëdhënie Ndërkombëtare.
