Përmbajtja
Një vështrim i gjerë
Për shekuj Shqipëria dhe Maqedonia janë përballur me sfida të ngjashme. Megjithatë, sot qytetarët në të dy vendet janë të prekur nga narrativa historike dhe etnike toksike. Peisazhi i korruptuar dhe i kontrolluar mediatik, së bashku me dezinformimin e shfrenuar, i thellon më tej këto ndarje. Fatkeqësisht, përfituesit e këtyre narrativave të imponuara përfshijnë politikanë të korruptuar, oligarkë dhe fuqi të huaja armiqësore që minojnë në mënyrë aktive stabilitetin rajonal.
Ndërkohë, shumica e qytetarëve në të dy vendet fqinje vuajnë nga mundësi të humbura për të përmirësuar infrastrukturën dhe ndërlidhjen, gjë që i pengon ata të jetojnë me dinjitet në Evropë.
Qëllimi ynë është të ilustrojmë sesi zhvillimi i vonuar për shkak të krimit, neglizhencës dhe korrupsionit ka një ndikim shkatërrues në jetën e qytetarëve. Për dekada, si maqedonasit ashtu edhe shqiptarët kanë qenë dëshmitarë të pasurimit të zyrtarëve nga pushteti politik dhe besimi publik. Kështu, është thelbësore që gazetarët të raportojnë se si biznesi dhe interesat personale ndikojnë në politikat shtetërore, pasi kryqëzimi i këtyre sferave shpesh formëson peizazhin fizik, ekonomik dhe social të një vendi.
Duke hetuar këto marrëdhënie, gazetarët luajnë një rol jetik në rritjen e llogaridhënies si për industritë, ashtu edhe qeveritë. Ato ekspozojnë raste kur vendimet politike mund të jenë komprometuar, duke siguruar transparencë dhe duke i ofruar publikut informacionin e nevojshëm për të kërkuar qeverisje të drejtë dhe etike. Pa këtë mbikëqyrje, korrupsioni dhe marrëdhëniet e prapaskenave mund të lulëzojnë të pakontrolluara, duke minuar proceset demokratike dhe duke gërryer besimin e publikut.
Të kuptosh investigimin “Blerjet dhe jahtet – Pse jo?!”
Ky hulumtim është i pari në serinë e fokusuar në flukset ndërkufitare të parasë dhe ndikimin në Maqedoni dhe Shqipëri. Në këtë studim fillestar, ne u përqendruam në industrinë e ndërtimit. Ndërsa ndërtimi është zakonisht një shtytës kryesor i rritjes ekonomike, lidhjet e tij të ngushta me pushtetin politik mund të çojnë në konflikte interesi, korrupsion dhe prioritizimin e fitimit privat mbi mirëqenien publike.
Nëpërmjet shembujve nga Shkupi dhe Vlora të projekteve të mëdha ndërtimore të paraqitura si iniciativa me interes publik, ne synuam të hetojmë nëse kompanitë e fuqishme të ndërtimit ushtrojnë ndikim të padrejtë mbi politikëbërësit në lidhje me vendimet për zhvillimin urban, infrastrukturën publike dhe përdorimin e tokës. Projekte të tilla mund të rezultojnë në ndërtesa të dëmtuara ose të pasigurta, degradim mjedisor, keqpërdorim të fondeve publike dhe akses të pabarabartë në banesa dhe hapësira publike. Duke hartëzuar këto marrëdhënie, gazetarët mund të zbulojnë raste kur vendimet politike mund të jenë komprometuar dhe nëse disa marrëveshje kanë ndodhur me dyer të mbyllura.
Historitë
Shitësi i qofteve që u bë miliarder
Dikur thjesht një shitës i përulur qoftesh, Samir Mane tani është një forcë me industri të shumta. Ngritja e tij e jashtëzakonshme e ka bërë më shumë se thjesht një biznesmen; lidhjet e Manes me politikanët dhe mediat e mbajnë atë në ballë të pushtetit. Duket se kudo që ka një kontratë qeveritare apo një miqësi të vlefshme, Mane po noton në qendër të të gjithave, duke e kthyer mundësinë në perandori.
Pamja e errët e së Ardhmes turistike të Shqipërisë: Kush fshihet pas “Marinës së Vlorës”
E ardhmja e turizmit shqiptar po tërheq një turmë magjepsëse: manjatë arabë, familjen e Donald Trump-it, milionerë shqiptarë, një miliarder vendas dhe madje një ish-kryeministër britanik. Por me një ambicie kaq të madhe vjen edhe shqyrtimi. Pikëpyetjet për korrupsionin në lidhje me projektin e Marinës së Vlorës errësojnë mundësitë vezulluese.
Qendra e madhe tregtare “East Gate” dhe apartamentet luksoze të “East Gate Living” ishin më shumë se thjesht bëma të ndërtimit. Pas këtyre zhvillimeve të reja vezulluese fshihet një histori politike, pasi interesat e Samir Mane duket se përputhen paksa shumë mirë me manovrat politike. Qytetarëve të Shkupit tani u ka mbetur vetëm të paguajnë çmimin – 3 milionë euro për të qenë të saktë – për një projekt që disa thonë se vendos fitimin para njerëzve.
Dokumenta
Pyetje
Video
Project team
Project editor: Saska Cvetkovska
Editors: Miranda Spivack, Ivan Blazevski
Journalists: Ivan Blazevski, Bojan Stojanovski, Lindita Çela
Additional reporting: Zerijeta Jayaga, Pelagia Stojancova, David Ilieski
Video team: Vladimir Vladimirov, Borjan Stojkov, Trajce Antonovski, Gorjan Atanasov
Web design: Elena Mitrevska Cuckovska
Graphics: Luka Blazev
Communications: Denica Chadikovska, Saska Cvetkovska
RRKOKSH (Rrjeti për Raportimin e Krimit të Organizuar dhe Korrupsionit në Shqipëri), organizata juaj kryesore mediatike investigative e angazhuar për të hedhur dritë mbi krimin e organizuar dhe korrupsionin në të gjithë Shqipërinë. Nëpërmjet platformës sonë online në shteg.org, ne ofrojmë një gazetari të plotë dhe me ndikim që synon jo vetëm të informojë, por edhe të nxisë ndryshimet shoqërore.
The Investigative Reporting Lab Macedonia (IRL) is a non-profit media organization whose reporting focuses on corruption, crime and good governance. We were established in 2017 with the support of the “Organized Crime and Corruption Reporting Project”, a leading media organization whose partner in North Macedonia is IRL. The IRL team is recognized for its female leadership, investments in young leaders and innovative media products.
Our unique strategy for maximizing the impact of investigative journalism is built through the involvement of multiple and diverse professions: our team consists of reporters, researchers, filmmakers, IT experts and visual artists. IRL is the only organization in North Macedonia that is focused on domestic and international organized crime and high corruption. The stories of our reporters have been published in the world’s most renowned media such as The Guardian, BuzzFeed, Süddeutsche Zeitung, New York Times, ProPublica, Swedish Public Service (SVT) and others.
